Jak pomóc dziecku zrozumieć ułamki - bez stresu i łez.

Ułamki. Dla wielu dzieci i rodziców to moment, kiedy matematyka nagle przestaje być prosta. 
Wcześniej były liczby: dodawanie, odejmowanie, mnożenie - wszystko dało się policzyć na palcach. 
A tu nagle: kreska, liczby nad i pod nią, a do tego dziwne zasady.

Ale spokojnie. Ułamki naprawdę da się zrozumieć - trzeba tylko najpierw je zobaczyć, potem policzyć, a dopiero na końcu zapamiętać.

Dlaczego dzieci mają z nimi problem

Większość dzieci zaczyna od zapisu, a nie od znaczenia. 
Widzą 1/2 i uczą się, że to "jedna druga", ale nie wiedzą czego druga. 
Uczą się, że mianownik to liczba pod kreską, ale nie rozumieją, po co ona tam w ogóle jest.

Nic dziwnego, że później wszystko się miesza, bo próbują zapamiętać coś, czego nigdy nie doświadczyły.

Dlatego zamiast powtarzać: "zapamiętaj", lepiej powiedzieć: "zobaczmy to razem".

Zróbcie to razem – zanim zaczniecie tłumaczyć

Najpierw działanie, dopiero potem tłumaczenie.

Weźcie kartkę, narysujcie duże koło - to będzie pizza. Pokrójcie ją najpierw na dwie równe części. 
Zaznaczcie jedną z nich i powiedzcie:

"To połowa pizzy – czyli jedna z dwóch części. Zapisujemy to jako 1/2."

Potem zróbcie to samo, dzieląc pizzę na cztery części. 
Zaznaczcie dwie z nich i powiedzcie:

"To dwie czwarte. Zobacz, wygląda tak samo jak połowa!"

Takie proste doświadczenie mówi więcej niż dziesięć definicji. 
Dziecko widzi, że liczby w ułamku coś znaczą. 
Widzi, że im więcej kawałków, tym mniejsze części.

Nie potrzebujecie prawdziwej pizzy – może być papierowe koło, kartonowy talerz albo zwykła kartka. 
Ważne, żeby można było pociąć, ułożyć i złożyć z powrotem w całość.

Zapis to tylko skrót obrazka

Kiedy dziecko już rozumie, że ułamek to część czegoś, pokaż, że zapis 3/4 to tylko skrót obrazka.

Powiedz:

"Zamiast za każdym razem rysować pizzę, zapisujemy to liczbami - 3 kawałki z 4, czyli 3/4."

Możecie też zrobić małą zabawę: dziecko rysuje, Ty zgadujesz zapis, potem odwrotnie. 
Świetnie działa też kolorowanie. 

Narysuj prostokąt, podziel go na 8 części i poproś, żeby dziecko pokolorowało 3. 
Potem zapiszcie razem: 3/8.

Takie zabawy budują zrozumienie symboli, a nie tylko pamięć wzorów.

Najpierw zrozum, potem zapamiętaj

Nie ma sensu powtarzać: "Zapisz ułamek, rozszerz, skróć" - jeśli dziecko nie rozumie, co robi. 
Ułamki to nie zestaw trików, tylko sposób zapisu tego, co już znamy z życia.

Dlatego najlepsza kolejność to:

  1. Zrób - podziel, pokrój, pokoloruj,

  2. Zobacz, jak to wygląda,

  3. Powiedz, co się stało,

  4. Zapisz,

  5. Zapamiętaj.

Wtedy dziecko nie uczy się schematów, tylko rozumienia. 
A kiedy coś rozumie - pamięta to naturalnie, bez kucia.

Ćwiczcie przy okazji, nie z przymusu

Nie trzeba siedzieć nad zeszytem. 
Wystarczy codzienność:

  • w kuchni: "Weź pół szklanki mąki",

  • przy zakupach: "To kosztuje połowę ceny",

  • przy grach: "Przeszliśmy 3/4 planszy".

Ułamki są wszędzie - trzeba tylko je zauważyć i nazywać. 
Dzieci, które widzą matematykę w życiu, uczą się jej naturalnie.

Nie ucz na pamięć, pokaż i zrób razem

Dziecko, które zrozumiało, nie musi się uczyć na pamięć. 
Dziecko, które zobaczyło, nie musi się bać.

Twoja rola jako rodzica to nie być nauczycielem od testów, tylko przewodnikiem od odkrywania. 
Zachęcaj, baw się, pokazuj. 
Ułamki nie są straszne, tylko czasem wyglądają poważniej, niż są.

Na zakończenie

Jeśli ten wpis Ci pomógł - zostaw go sobie na później. 
Może kiedyś znowu usłyszysz: -"Mamo, nie rozumiem ułamków!"  i wtedy będziesz wiedzieć, od czego zacząć.


Komentarze